38Trong khi thầy trò đi đường, Đức Giêsu vào làng kia. Có một người phụ nữ tên là Mácta đón Người vào nhà. 39Cô có người em gái tên là Maria. Cô này cứ ngồi bên chân Chúa mà nghe lời Người dạy. 40Còn cô Mácta thì tất bật lo việc phục vụ. Cô tiến lại mà nói: “Thưa Thầy, em con để mình con phục vụ, mà Thầy không để ý tới sao? Xin Thầy bảo nó giúp con một tay!” 41Chúa đáp: “Mácta! Mácta ơi! Chị băn khoăn lo lắng nhiều chuyện quá! 42Chỉ có một chuyện cần thiết mà thôi. Maria đã chọn phần tốt nhất và sẽ không bị lấy đi.”
CÂU HỎI SUY NIỆM: Thường thường bạn thấy mình giống Mácta hay Maria? Hay lúc này giống Mác-ta, lúc khác lại giống Maria? Bạn có nghĩ là cuộc sống mình cần kết hợp cả hai khuôn mặt không?
PHẦN TRẢ LỜI
Tin Mừng Luca 10, 38 chỉ nói Đức Giêsu vào “một làng kia, ” nơi có nhà của hai chị em Mácta và Maria. Tin Mừng Gioan chương 11 cũng kể chuyện hai chị em Mácta và Maria. Dựa trên Ga 11, 1.18, ta biết ngôi làng đó có tên là Bêtania, nằm rất gần Giêrusalem, cách 15 dặm, khoảng gần 3 km, về phía đông. Có tác giả cho rằng Luca không muốn nói rõ tên ngôi làng ở đây là vì trong cuộc hành trình dài của Đức Giêsu lên Giêrusalem (Lc 9, 51 – 19, 27), đoạn Tin Mừng này (Lc 10, 38-42) được Luca đặt ở giai đoạn đầu. Lúc đó hẳn Đức Giêsu còn xa Giêrusalem lắm!
So sánh cách tiếp đãi của hai chị em ở Lc 10, 38-42 và ở Ga 11, 1-40, ta thấy có đôi nét tương đồng. Trong Gioan, Mácta là người “ra đón” Đức Giêsu, còn Maria thì “ngồi ở nhà” (Ga 11, 20.30). Trong Luca, Mácta cũng là người “đón Ngài vào nhà, ” còn Maria là người “ngồi bên chân Chúa mà nghe lời của Ngài” (Lc 10, 38-39). Trong Gioan, khi gặp Đức Giêsu, Maria đã “sụp xuống dưới chân của Ngài” (Ga 11, 32). Nói chung, cả Luca lẫn Gioan đều cho thấy Mácta là người chị, năng động, đảm đang (Ga 11, 20.28), nói chuyện nhiều với Đức Giêsu (Lc 10, 40; Ga 11, 21-27.39-40). Còn cô em Maria thì ít nói hơn, nhưng tương quan với Đức Giêsu có phần thân thiết sâu lắng hơn (x. Lc 10, 39; Ga 11, 32-33).
Đức Giêsu đi cùng với các môn đệ của mình, không rõ số người. Ngài đang trên con đường rao giảng Tin Mừng cho các thành phố, làng mạc. Khi cố ý ghé vào làng Bêtania để nghỉ chân, Đức Giêsu biết mình sẽ gặp được một mái nhà với những người thân quen ở đó. Quả thực, chị Mácta, hầu chắc là chủ nhà, đã niềm nở đón Ngài vào nhà (Lc 10, 38). Vì Đức Giêsu là vị khách quý đến bất ngờ, nên chị Mácta hẳn bị bối rối trước nhiều việc phải làm (pollên diakonian), cụ thể là việc đãi cho nhóm khách một bữa ăn tươm tất (Lc 10, 40). Người Do-thái vốn có lòng hiếu khách, và lòng hiếu khách của chị Mácta là điều không thể chối cãi (x. Lc 10, 7-8).
Trong khi cô chị Mácta tất bật với việc đón và đãi khách, thì cô em Maria lại bình an ngồi tiếp vị khách quý. Cô “ngồi dưới chân” của Chúa Giêsu để lắng nghe lời của Ngài (Lc 10, 39). Thành ngữ “ngồi dưới chân ai” có nghĩa là làm học trò hay môn đệ của người đó. Phaolô nói mình đã được giáo dục “dưới chân ông Ga-ma-li-ên” (Cv 22, 3). Chuyện cô Maria ngồi rất gần Thầy Giêsu, ngồi dưới chân Thầy như một môn đệ, được coi là chuyện lạ vì vào thời đó, các môn đệ thường là nam giới. Maria đã tiếp Chúa bằng việc ngồi gần bên và nghe lời Ngài nói.
Luca 10, 40 là một lời phàn nàn của chị Mácta về cô em, khi chị thấy trước mắt quá nhiều việc phải làm, mà cô em lại ngồi không. Chị không nói thẳng với em nhưng nói với Chúa Giêsu. Chị có vẻ trách Chúa Giêsu đã không lưu ý đến việc chị phải tất bật phục vụ một mình: “Em con để con phục vụ một mình mà Thầy không quan tâm sao?” Chị xin Chúa bảo cô em xuống bếp để phụ giúp chị. Qua lời phàn nàn này, ta thấy chị Mácta là người có lòng quý mến đối với Chúa Giêsu và mong thết đãi Ngài cách xứng đáng. Tuy nhiên, chị không biết rằng Chúa Giêsu đến nhà chị không phải chỉ vì một bữa ăn mà còn vì một tình bạn. Chị chưa cảm được niềm vui của Chúa khi có người lắng nghe mình chia sẻ. Vất vả để có bữa ăn ngon là một cách phục vụ, nhưng ngồi nghe Chúa nói cũng là một cách phục vụ có giá trị. Mácta muốn Maria phục vụ theo kiểu của mình. Chị quên rằng nếu cô em xuống bếp thì ai sẽ ngồi tiếp Chúa đây.
Cả hai chị em đều quý mến Chúa, nhưng theo những cách thức khác nhau. Mácta muốn phục vụ Chúa bằng bữa cơm ngon vì biết Ngài vất vả, còn Maria muốn phục vụ Chúa bằng việc ngồi nghe Ngài dạy dỗ, chia sẻ. Một bên năng động hơn, một bên trầm lắng riêng tư hơn. Cả hai cách phục vụ đều cần thiết. Trái với Maria thanh thản ngồi nghe, Mácta có vẻ quá lo lắng và mất bình an.
Câu trả lời của Chúa Giêsu ở Lc 10, 41 là một bất ngờ cho chị Mácta. Chúa âu yếm gọi tên chị hai lần: “Mác ta! Mác ta!”như sau này Ngài sẽ gọi ông Si-môn hai lần (Lc 22, 31) hay Giêrusalem hai lần (Lc 13, 34). Chúa cảm thông với lo âu của chị, nhưng Chúa vẫn trách chị băn khoăn lo lắng về nhiều chuyện quá mà coi nhẹ một chuyện cần thiết, đó là phần tốt hơn mà Maria đã chọn. Ngồi bên chân Chúa để lắng nghe là chọn phần tốt hơn. Chúa đã từ chối bảo Maria xuống phụ giúp cho Mácta khi nói: “Phần tốt ấy sẽ không bị lấy đi, ” vì Chúa tôn trọng chọn lựa đúng đắn của Maria.
Có thể có ba “định nghĩa” về cầu nguyện trong bài Tin Mừng này: Cầu nguyện là ngồi nghe Chúa nói (Lc 10, 39); Cầu nguyện là một chuyện cần thiết (Lc 10, 42); Cầu nguyện là lựa chọn phần tốt hơn (Lc 10, 42).
Bài Tin mừng tuần trước nói về chuyện yêu mến người thân cận được thể hiện qua việc làm cụ thể của người Samari (Lc 10, 29-37). Bài Tin Mừng tuần này về chuyện yêu mến Chúa Giêsu được thể hiện qua sự phục vụ tận tụy của Mácta, và nhất là qua việc chăm chú lắng nghe Chúa như Maria. Cả hai bài Tin Mừng không đối nghịch nhưng bổ sung cho nhau.
